Aktüel
Böbrekler vücutta birçok önemli işlevi yerine getirmekten sorumlu olan fasulye şeklindeki organlardır. Bir insan vücudu iki böbrek taşır ve görevleri şunlardır: kanı süzmek, idrarla atıkları uzaklaştırmak, hormon üretmek, mineralleri dengelemek ve sıvı dengesini korumak. İnsan vücudunda böbreklerin düzgün çalışmaması durumunda, sıvı vücutta birikir ve bu atık da kana ulaşır.
Bununla birlikte, bazı yiyeceklerden kaçınarak böbrek sağlığını iyileştirmek mümkün. Böbreklerinizin genel işlevleri, kanda atık birikimini azaltır ve daha fazla hasarı önler. İşte böbrek hastalarının yememesi gereken yiyecekler…
FARKLI BÖBREK HASTALIKLARI TÜRLERİ NELERDİR?
Bir yemek planına karar vermeden önce, farklı böbrek hastalıklarının ne olduğunu bilmelisiniz. Böbrek hastalıkları kronik böbrek hastalıkları ve akut böbrek hasarı şeklinde sınıflandırılır. Böbreğinizin işleyişi yaşın üzerinde kötüleşirse, kronik böbrek hastalığı olarak adlandırılır. Eğer tedavi edilmezse, sadece böbrek nakli veya diyaliz yoluyla tedavi edilebilen daha ileri aşamada böbrek hastalığına yol açabilir.
Kronik böbrek hastalığının yaygın nedenleri şu şekildedir:
- Diyabet veya yüksek tansiyon nedeniyle hasar görmüş kan damarları.
- Bağışıklık veya hastalığa bağlı böbrek doku atağı.
- Böbreklerde kist büyümesi.
- İdrarın böbreklere akması.
- İdrar yolunun veya böbreğin konjenital anomalisi.
Akut böbrek hasarı nedeni şiddetli enfeksiyon, uyuşturucu kullanımı veya radyoaktif boyalar da olabilir. Genellikle, bu tür yaralanmalar geçicidir ve böbreklerin sağlığı tedaviden sonra canlandırılabilir. Ancak tedavi edilmezse, akut böbrek hasarı yavaş yavaş kronik böbrek hastalığına ilerleyebilir.
BÖBREK HASTALARI NE YİYEBİLİR?
Yediğiniz yiyecekler genel olarak sağlığınızı etkiler. Dengeli bir diyet uygulamak ve düşük yağ ve tuz içeren sağlıklı bir kiloyu korumak, kan basıncı seviyelerini kontrol etmede çok yararlıdır . Şeker hastasıysanız, doğru yiyecek seçimlerini yaparak kan şekeri seviyenizi kontrol edebilirsiniz. Kan şekeri ve kan basıncı seviyelerini kontrol altında tutmak, böbrek hastalığının daha da ilerlemesini önlemek için çok önemlidir.
Ek olarak, bazı gıdalar vücudunuzda birikebilecek ve böbreklerinize zarar verebilecek bazı minerallere sahiptir. Bu nedenle böbrek hastalığınız olduğunda hangi gıdalardan kaçınmanız gerektiğini bilmek önemlidir.
BÖBREK HASTALIĞINIZ OLDUĞUNDA KAÇINMANIZ GEREKEN YİYECEKLER
Diyet talimatları, böbrek hastalığınızın türüne ve evresine bağlı olarak değişebilir. Genel amaç, kanınızdaki bazı besin ve kimyasalların birikmesini önlemektir.
Sağlıklı bir böbrek için uygun beslenme, potasyum, sodyum ve fosfor tüketimini sınırlar. Hasarlı böbrekler protein atığı ürünlerini etkili bir şekilde filtrelemez, bu nedenle amaç, protein alımını da sınırlandırmaktır.
Böbrek hastalığınız olduğunda yememeniz gereken yiyeceklerin listesi şu şekildedir:
Avokado: yüksek lifleri, antioksidanları ve sağlıklı kalp yağları nedeniyle çok sağlıklı olarak kabul edilir. Bununla birlikte, böbrek sorunlarından muzdarip olan bireyler, içerdiği yüksek potasyum miktarı nedeniyle ondan kaçınmalıdır.
Kayısı: A vitamini, C vitamini ve lif bakımından yüksektir, ancak tek bir bardak kayısı kadar 427mg potasyum içerir. Kuru kayısılarda potasyum konsantresi daha da yüksektir.
Muz: sodyum bakımından düşüktür, ancak kaçınılması gereken yüksek miktarda potasyum vardır. Daha sağlıklı böbrek dostu alternatifler arasında ananas bulunur.
Portakal: sadece C vitamininin en zengin kaynağı değil, aynı zamanda ne yazık ki böbrek hastaları için potasyum bakımından da yüksektir. Eğer böbrek diyetinde iseniz, portakaldan uzak durun. İyi alternatifler arasında; üzümler, kızılcıklar ve elmalar, potasyum bakımından sağlıklı ve düşük oldukları için tercih edilebilir.
Tam buğday ekmeği: beyaz, rafine un ekmeğine daha sağlıklı bir alternatiftir, ancak böbrek hastalığı olan kişiler için beyaz ekmeği tercih etmeyi öneririz.
Kahverengi pirinç: fosfor ve potasyum bakımından yüksektir. Bunun yerine seçim: beyaz pirinç, arpa, kuskus, karabuğday veya bulgur. Bu taneler düşük miktarda fosfor içerir ve kahverengi pirinç yerine iyi bir alternatiftir.
Koyu renkli kolalar: bağırsak sisteminiz tarafından kolayca emilen yüksek miktarda şeker, kalori, tuz ve fosfor içerir.
Süt ürünleri: besinler ve vitaminler bakımından zengindir, ancak aynı zamanda doğal miktarda protein, potasyum ve fosfor içerir.
Sosisli sandviç: sosis, sarsıntılı, pastırma ve biberli dahil olmak üzere işlenmiş etler tuzlanır, sertleştirilir, kurutulur ve konserve edilir. Genellikle tadı korumak ve tadı iyileştirmek için sıklıkla ilave edilen yüksek miktarda tuz içerirler. Ek olarak, işlenmiş etler, böbrek sağlığınıza zarar verebilecek olan protein bakımından yüksektir.
Turşu: çok yüksek bir tuz içeriğine sahiptir. Tek bir turşu 300 mg kadar sodyum içerebilir. İşlenmiş zeytinler de çok tuzludur, çünkü kürleme ve mayalama işlemleri sırasında kendilerine çok fazla tuz ilave edilir, böylece lezzet olarak daha az acı olurlar. Marketlerde sodyum miktarı az olan bazı turşu ve zeytin çeşitleri bulunur. Gerekirse onları tüketebilirsiniz.
Çorba, ton balığı, fasulye ve sebze gibi konserve yiyecekler: uzak durmanız gereken yüksek sodyum içeriğine sahiptir. Düşük maliyet ve rahatlık nedeniyle bunları seçmeniz gerekiyorsa, etikette ‘tuzsuz’ olanları seçin. Konserve yemeğin durulanması, içindeki sodyum miktarını önemli ölçüde azaltabilir.
Hazır erişte, dondurulmuş pizza veya mikrodalgaya hazır yemekler gibi hazır yiyecekler yoğun şekilde işlenir ve çok miktarda sodyum içerir. Aynı şekilde, besinlerde yoksundurlar.
Patates ve tatlı patatesler: potasyum bakımından zengindir, ancak potasyum içeriğini azaltmak için onları 4 saat bekletebilirsiniz. Potasyum içeriğini ince, küçük parçalar halinde keserek ve 10 dakika kaynatarak da azaltabilirsiniz.
Domates: potasyum açısından da çok zengindir. Tek bir bardak domates, 900 mg kadar potasyum içerebilir. Çiğ, haşlanmış veya soslarda, hala böbrek dostu değillerdir. Daha sağlıklı alternatifler kırmızıbiberler olabilir.
Ispanak, pancar ve pazı gibi yeşil yapraklı sebzeler: oldukça besleyici ve sağlıklıdır, ancak potasyum dahil mineralleri yüksektir. Yapraklı sebzeler pişirilirken küçülseler de, potasyum içeriği aynı kalır. Bu nedenle, böbrek hastalığınız varsa onlardan kaçınmak en iyisidir.
Kuru erik, hurma ve kuru üzüm gibi kuru meyveler: potasyum dahil olmak üzere konsantre besinler bakımından zengindir. Ham emsallerini kurutulmuş halde yemek yerine tüketmek daha iyi olur.
Krakerler: besin bakımından düşük, tuz içeriği ise yüksektir. Çoğu cips patatesten yapıldığı için, patateslerin dezavantajları da vardır.
Dikkat: Bu makale sadece bilgi amaçlı olup, herhangi bir tıbbi tedavi önerme veya tanı koyma yetkisi yoktur. Herhangi bir rahatsızlık veya şikayetiniz varsa size doktorunuza başvurmayı önerebiliriz.